Nerimanov Mektuplar - Hüseyin Adıgüzel - İleri Yayınları

Nerimanovun mektuplari, tarihi degeri yüksek, çok kiymetli bir hazine. Bu mektuplarda neler var, neler... Komünist Partisi Merkez Komitesi, Staline yazdigi ve birer kopyalarini Troçki ile Radeke de gönderdigi mektup, sanki Sovyet tarihinin analizi, elestirisi... Sovyetler Birligi üst kademe yöneticilerinin yanlislarini, yaptiklari hatalari samimi bir ifade ile dile getiren Nerimanov, bu hatalarin düzeltilmesi için neler yapilmasi gerektigini de söylüyor. Ve tabii ki, bunlari söyleyenlerin ugradigi saldiriya da ugruyor. Görevini, hatta hayatim da kaybediyor. Ama, dogru bildigi yoldan en küçük bir sapma göstermiyor.

Mektuplarinda, açik söyleyemediklerini, yöneticilere ve bilhassa ogluna çok açik bir sekilde söylüyor ve gelecek kusaklara, hataya düsmemeleri için, kendilerinin yaptiklari hatalari gösteriyor.

Mektuplarin bazilari, dogrudan Türk Kurtulus Savasini, dolayisiyla bizleri ilgilendiren konulara ayriliyor. Kurtulus Savasimizda bize, yillar boyu Rusyadan geldigini söyledikleri yardimlarin, Azerbaycan Türklerinden geldigini gösteren açik kanitlar yer aliyor. Verilen destegin ve gönderilen yardimlarin, tarihi açidan büyük önemi oldugunu hepimiz biliyoruz. Bu konuda Lenine yazilan ve Türk Kurtulus mücadelesinin desteklenmesini isteyen mektuplar tarihi birer belge.

Nerimanovun mektuplarında solun bugünkü Ermeni yanlısı tavrının aksine, Ermenilerin katliamları ve yayılma isteklerine karşı Türklerin hakkını savunan ve Sovyetler Birliği yönetiminin de bu yönde Türkleri desteklemesi için çalışan gerçek sosyalist bir Türkün tavrını buluyoruz.