Tezkiretül Evliya - Cep Boy - Mehmed Zahid Kotku - Server Yayınları

Daha önce İlâhînâme, Mantıkut-tayr isimli latin harfleriyle Türkçeye tercüme edilmiş eserleri bulunan Nişaburlu Feridüddîn-i Attâr, tasavvuf ve şark klasiklerine meraklı Türk münevveri için hiç de yabancı bir isim değildir.

Hicrî 513-627, Miladî 1119-1230 yılları arasında Nişaburda yaşayan büyük mutasavvıfın eserleri, o zamanlarda Belhten hicrete mecbur edilen Mevlânâ oymağı vasıtasıyla Anadoluya gelmiş, hatta çocuk denecek bir yaşta kendisiyle tanışıp elini öpen Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmîye ithaf ve hediye ettiği Esrârnâmeyi Mevlânâ hiç yanından ayırmamıştır. Böylece 700 seneye yakın bir zamandan beri Anadoluda ismi zikrolunan ve tasavvuf erbabınca tanınan Feridüddîn-i Attâr, Mevlânâ gibi o devrin Moğol istilası ve benzeri içtimaî zelzeleleri karşısında kan ve ateş kokan havasını aşk ve şiirle yumuşatmış, zamanın şekillerinden istifade ederek insanlara en güzel yolları işaretle en iyi ahlâkı telkine çalışmıştır.

Esasen Orta Asyadan Anadoluya uzanan göç yolları üzerinde bulunan Nişabur, yurdumuzun Oğuz ve Selçuk medeniyeti havasını uzun zaman fikren beslemeye devam etmiş bir kültür merkezi olmakla, Feridüddîn-i Attârın eserlerinde kendimize çok yakın sezişler, vakalar, insanlar bulmaktayız.

Bu defa takdim ettiğimiz Tezkiretül-evliyâ, kısa bir evliyâ menkıbeleri kitabıdır. Burada binbir faydalı mânalarla dolu kerametler, vaaz ve nasihatler ve büyük sözler kaydedilmiş, böylece güzel bir ahlâk kitabı meydana getirilmiştir.

Feridüddîn-i Attârın, latin harfleriyle takdim ettiğimiz bu eseri daha önce eski harflerle Türkçeye çevrilmiş nüshalardan birinin kopyasıdır. Bu sebeple eserin aslı ile bu kopya arasında bazı farklar bulunabilir. Elden ele geçerek biraz da anonim bir mahiyet almış olabilir. Biz, bazen onbeşinci asır Anadolu Türkçesini hatırlatan üslubu bozmaktan kaçınarak yaşayan dilin canlı ifadesiyle bu eseri bir halk kitabı olarak düşündük ve dilini de halka yakın bulduk. İlmî bir tetkikten ziyade içinden hisseler çıkarılabilen bir kıssalar kitabı olsun istedik.

Tezkiretül-evliyâsı 1905te Nicholson tarafından İngilizceye de tercüme edilmiş bulunan büyük mutasavvıfın diğer eserlerinin de kütüphanemize kazandırılması yolunda bu deneme, bir hareket uyandırırsa kendimizi bahtiyar addedeceğiz.