Milletlerarası Özel Hukukta Kaydi Menkul Kıymet Ticaretinde Hak Sahipliği İhtilaflarına Uygulanacak

Bu çalışma, kaydi sistemde işlem gören menkul kıymetlere ilişkin devir ve rehin gibi tasarruf işlemlerinden doğan hak sahipliği ihtilaflarına uygulanacak hukuku ele almaktadır. Elektronikleşmiş küresel sermaye piyasalarında bu alanda sıklıkla karşılaşılan kanunlar ihtilafı sorunlarının Türk hukukunda henüz hiç ele alınmamış olması konunun seçilmesinde en önemli etkenlerden birisi olmuştur. Çalışmanın amacı, milletlerarası kaydi sistemde işlem gören menkul kıymetlere ilişkin tasarruf işlemlerinde hukuki riskleri azaltmak ve bu suretle kredi maliyetlerini düşürmek için Türk maddi hukuku ve Türk kanunlar ihtilafı hukuku alanında gerçekleştirilmesi gereken reformlara ışık tutmaktır. Bu amaçla çalışmanın ilk iki bölümünde, kaydi sistemde işlem gören menkul kıymetlere ilişkin hak sahipliğinin hukuki niteliği karşılaştırmalı hukuk, Türk eşya hukuku ve Türk kıymetli evrak hukuku bağlamında incelenmiştir. Üçüncü bölümde ise devir ve rehin gibi milletlerarası nitelikli tasarruf işlemlerinden doğan ihtilaflara uygulanacak hukuka dair bağlama kuralları karşılaştırmalı hukuk, Türk milletlerarası özel hukuku ve Lahey Menkul Kıymetler Konvansiyonu çerçevesinde incelenerek Türk hukukunda benimsenebilir bir bağlama kuralı önerilmiştir.

Giriş

Birinci Bölüm

Menkul Kıymetler, Aracılı Menkul Kıymetler ve Aracılı Elde Tutma Sistemi

I. Menkul Kıymetler ve Aracılı Menkul Kıymetler

A. Menkul Kıymetler

B. Aracılı Menkul Kıymetler

II. Aracılı Elde Tutma Sistemi

A. Genel Bilgi

B. Aracılı Sistemin Ortaya Çıkışı

C. Aracılı Sistemin Özellikleri

1. Genel Bilgi

2. Hareketsizleştirme ve Kaydileştirme Yoluyla Kağıt Dolaşımının Sona Erdirilmesi

3. Merkezi Saklama

4. Aracı Kurumların Dahil Olmasıyla Kademelenmiş Yapı

5. Menkul Kıymetlere İlişkin Devir ve Teminat İşlemlerinin Kayden Gerçekleştirilmesi

D. Aracılı Sistemde Milletlerarası Kaydi Menkul Kıymet Ticareti ve Takası

İkinci Bölüm

Aracılı Sistemde Menkul Kıymetlere İlişkin Hak Sahipliği ve Hakkın Hukuki Niteliği

I. Genel Bilgi

II. Aracılı Sistemde Menkul Kıymetler Üzerinde Hak Sahipliği Konusunda Yaklaşımlar

A. Genel Bilgi

B. Dolaylı Hak Sahipliği Yaklaşımı

C. Doğrudan Hak Sahipliği Yaklaşımı

III. Aracılı Sistemde Hesap Sahibinin Hakkının Hukuki Niteliği

A. Genel Bilgi

B. Hesap Sahibinin Geleneksel Kıymetli Evrak ve Eşya Hukuku Kuralları Çerçevesindeki Hukuki Durumu

1. Aracılı Sistemde Menkul Kıymetler, Kıymetli Evrak ve Evraksız Kıymetli Evrak

2. Aracılı Sistemde Menkul Kıymetlerin Toplu Saklanması ve Ayni Haklarda Belirlilik İlkesi

C. Aracılı Sistemde Hesap Sahibinin Hakkının Hukuki Niteliği Konusundaki Yaklaşımlar

1. Aracılı Sistemde Hesap Sahibinin Hakkının Hukuki Niteliğine İlişkin Geleneksel Yaklaşım

2. Aracılı Sis