Türk Dilinin Uzak Lehçeleri - Talip Doğan - Akçağ Yayınları

Türk dilinin lehçeleri, yakın ve uzak lehçeler şeklinde iki ana gruba ayrılır. Yakın lehçelerin kendi aralarındaki anlaşılabilirlik oranları daha yüksek, uzak lehçelerin, farklılıkları daha fazla, anlaşılabilirlik oranları daha düşüktür.

Türk dilinin uzak lehçeleri, Çuvaş, Saha/Yakut ve Halaç Türkçeleridir. Çuvaş ve Saha/Yakut Türkçeleri yazı dili iken Halaç Türkçesi yazı dili değildir.

Türk Dilinin Uzak Lehçeleri kitabı, daha önce yayımlanan Çağdaş Türk Yazı Dilleri 1, 2, 3, 4 adlı kitapların devamı ve tamamlayıcısı olarak düşünülmüş ve hazırlanmıştır.

Eserde öncelikle her bir uzak lehçenin ve o lehçeyi konuşan topluluğun adı, tarihi, her bir lehçenin diğer Türk yazı dilleri arasındaki yeri, yazılı edebiyatı ve Çuvaşistan ile Yakutistan için ülkeler hakkında bilgi verilmiştir. Giriş mahiyetindeki bu bilgilerden sonra her bir lehçenin grameri incelenmiştir.

Gramer bölümünde önce her lehçenin Türkiye Türkçesiyle karşılaştırmalı bir tanıtımı yapılmış, sonra söz konusu lehçeler sesbilgisi, şekilbilgisi ve kelime türleri bakımından incelenmiştir. Gramer bölümünden sonra, her bir yazı dilinin alfabesine ve metin örneklerine yer verilmiştir.

Türkiye’de, Türk dilinin uzak lehçeleri, ilk kez bu format içinde bir arada yayımlanmaktadır. Dolayısıyla Türk Dilinin Uzak Lehçeleri kitabı, bu lehçeler hakkında bilgi sahibi olmak isteyen her düzeyde insanın ihtiyacını karşılayabilecek, yardımcı ve yararlı bir eserdir.